Genel Tanıtım
Hemodiyaliz kanın vücut dışında bir makine aracılığıyla temizlenip (suni böbrek) vücuda geri verilmesi işlemidir. Normalde hastanelerin diyaliz ünitelerinde yapılır. Hastanın sağlık durumuna göre haftada 2-3 kez uygulanmaktadır. Her seans yaklaşık 4-5 saat sürmektedir. Hemodiyalizin gerçekleştirilmesi için küçük bir cerrahi operasyona ihtiyaç vardır (fistül ameliyatı). Bu operasyon, hastaya yapılan hemodiyaliz işlemini hızlandırmak ve kolaylaştırmak için uygulanır ve damarların birleştirilmesi şeklinde gerçekleştirilir.
HEMODİYALİZİN AVANTAJLARI
Atık maddeler vücuttan hızla ve başarıyla uzaklaştırılır,
Uzman hekimler ve hemşireler tarafından gerçekleştirilir,
Diğer hastalar ile ilişki kurulmasını sağlar,
Her gün değil, haftada 2-3 defa yapılır.
HEMODİYALİZİN DEZAVANTAJLARI
Tedavi seansları arasında fiziki düşme ve yükselme olarak tarif edilebilecek ve diyaliz sonrası hastanın kendisini iyi hissetmesi, ancak bir sonraki seansa kadar yavaş yavaş tekrar kötüleşmesi sonucu oluşan rahatsızlık hissedilebilmektedir.
Tedavi sırasında iğneler kullanılmaktadır.
Çeşitli sıvı ve gıdaların alınmasının kısıtlanması gerekebilmektedir.
Cerrahi bir operasyon gerekmektedir.
Tedavi sırasında tansiyonda ani değişiklikler olabilmektedir.
PERİTON DİYALİZİ
Periton diyalizi, karın boşluğuna verilen özel bir solüsyon aracılığı ile, hastanın kendi periton membranı (karın iç zarı) kullanılarak kanın artık maddelerden arındırılması ve sıvı dengesinin sağlanması işlemidir.
Uygulanışı:
Öncelikle bir küçük cerrahi operasyon yardımı ile karın boşluğuna, ince yumuşak plastik bir tüp (kateter) yerleştirilir. Hastanın sağlık durumuna ve yaşına bağlı olarak karın boşluğuna kateter yoluyla 1.5-2 litre civarında “periton diyaliz solüsyonu” verilir. Solüsyonun karın boşluğuna verilmesiyle diyaliz başlamış olur. Vücuda verilen bu solüsyon 4-6 saat süreyle karın boşluğunda kaldıktan sonra değiştirilmesi gerekir. Bu zaman süresince, karın boşluğundaki solüsyona geçen atık madde ve kirli suyun dışarıya çıkarılması gerekmektedir. Bu işlem yine kateter yoluyla normal fiziki kurallar (yer çekimi) içerisinde gerçekleşir. Hemen sonra, karın boşluğu yeni diyaliz solüsyonu ile doldurulur. Bu işleme “solüsyon torba değişimi işlemi” denir. Periton diyalizi bazı kişilerce sağlıklı böbreğin yaptığı fonksiyona en yakın diyaliz yöntemi olarak gösterilmektedir, çünkü diyaliz solüsyonu 24 saat boyunca devamlı olarak karın boşluğunda bulunur ve atık maddelerin kandan uzaklaştırılması doğal bir yüzey olan periton membranı (karın iç zarı) aracılığıyla gerçekleşir.
Torba değişimi hasta tarafından, gün içerisinde 4-5 defa yapılabilir. Bu şekilde uygulanan periton diyalizine “Sürekli Ayaktan Periton Diyalizi” denir (SAPD).
SAPD yapılırken en çok dikkat edilmesi gereken şey, temizlik konusudur. Aksi takdirde enfeksiyona (iltihaplanmaya)uygun ortam yaratılmış olur ki bu da istenmeyen komplikasyonlardan (kötü yan etkilerden) bir tanesidir.
SAPD’NIN AVANTAJLARI
Hemodiyalize kıyasla daha iyi kan basıncı kontrolü sağlanabilmektedir.
Daha iyi sıvı kontrolü (aşırı sıvı birikimi olmaz) sağlanabilmektedir.
Çok az diyet kısıtlaması gerekmektedir.
Kalp ve damar sistemine yüklenme çok az olabildiğinden özellikle yaşlı hastalarda ve çocuklarda uygulanması tercih edilebilmektedir.
Kanın pıhtılaşmasına engel olmak amacıyla damar içi yoldan heparin uygulanmasına gerek duyulmamaktadır.
Tedavi hastanın kendisi tarafından uygulanmakta ve hasta kendini daha iyi hissetmektedir.
Tedavinin uygulama şekliyle ilgili eğitim basit ve süresi kısadır.
Bir diyaliz merkezine bağlılık gerekmemektedir.
SAPD’NIN DEZAVANTAJLARI
Enfeksiyon riski
Katetere bağlı enfeksiyonlar
Peritonit (karın içi zarı iltihabı)
Günlük uygulama gerektirmektedir. (günde 3-5 defa yapılmalı).
Protein kaybı oluşabilmektedir.
Küçük bir cerrahi operasyona ihtiyaç vardır.
